足太陽膀胱經
經絡運行時間:15:00-17:00經絡屬性::五行:水 陰陽:太陽
經絡對應::表裡對應:足少陰腎經。 臟腑別通對應:手太陰肺經。同名對應:手太陽小腸經
相關臟腑或器官:眼睛內側、腦部、耳朵、腎臟、膀胱
最後更新日:2022-10-09
足太陽膀胱經的基本介紹

足太陽膀胱經屬於陽經,運行時間是下午3:00-5:00。因此,膀胱經有病的人通常在下午吃完午飯後特別疲累,許多人在中飯後想睡覺通常是因為膀胱經的氣血能量異常所致。我們分析膀胱經的症狀時,必須區分以下三個方向來辨證:
1. 本經路線與聯繫臟器
膀胱經的循行路線會影響相關的臟腑或器官。從膀胱經的循行路線來看,小腳趾痛、腳外側痛、小腿大腿後側痛、臀部痛、下腰痛、背痛、肩頸痛、頭痛、眼睛痛,這些都位於循行路線上。治療膀胱經異常所引發的疼痛,便是以此為辨證基礎。
2. 主要影響臟腑的病候
膀胱經主要影響的臟腑是膀胱。依照中醫基礎理論,膀胱腑如果異常,會引發泌尿系統的問題,例如尿頻、尿痛、尿閉、尿血、小便不利等。
《靈樞·經脈》提到:「是動則病:沖頭痛,目似脫,項如拔,脊痛,腰似折,髀不可以曲,膕如結,踹如裂,是為踝厥。是主筋所生病者,痔、瘧、狂、癲疾、頭項痛,目黃、淚出,鼽衄,項、背、腰、尻、膕踹、腳皆痛,小趾不用。」
膀胱經異常時可能出現以下病症:
- 頭部:頭重痛、頭痛、頭暈、目眩、眼睛感覺欲脫、眼睛昏黃、流淚、鼻塞、多涕或出血
- 頸部:後脖子有牽引感、頸椎痛、肩頸痛
- 背部:脊背痛、腰痛、腰酸背痛、下腰痛
- 臀部:臀部痛
- 下肢:股關節無法彎曲、腘窩有凝結感、腿部肌肉如同裂開,外踝部氣血阻逆,可能出現厥冷、麻木、酸痛等症狀
- 小腳:小腳趾痛、小腳趾無力
膀胱經上的穴道可主治與「筋」相關的病症,如:痔瘡、瘧疾、躁狂、癲癇、頭痛、頸椎痛、肩頸痛、眼睛昏黃、流淚、鼻塞、多涕或出血、腰痛、下腰痛、小腿肌肉痛、腳痛等。
3. 相互影響的經絡與臟腑病候
膀胱經與腎經互為表裡關係,因此膀胱經異常也可能引發腎經的病變。臨床上,多數腎病都由膀胱經異常引起。膀胱經異常影響範圍廣泛,不僅涉及膀胱的疾病,甚至為全身性的病症。
膀胱經與肺經互為臟腑別通關係,因此膀胱經異常時也會影響肺經,例如出現咳嗽、氣喘、胸悶、氣短等症狀。從肺經上可以找到改善膀胱經背痛的反射穴道,如太淵穴、列缺穴等。
膀胱經與小腸經互為同名(太陽經)關係,因此膀胱經異常也會引起小腸經相關症狀,如腹脹、腹瀉、便秘等。
中醫《傷寒論》提到,傷寒入侵體表的第一個是「太陽病」,這個太陽病的症狀與膀胱經的症狀幾乎一致。
可以說,膀胱經是一套人體的免疫系統,是抵抗外邪入侵的第一道防線。使用經絡檢測時,會發現許多人呈現膀胱經的虛證,這是因為他們的膀胱經能量低下,進而出現全身痠痛。
本經常見的疼痛
本經的常見症狀或疾病
足太陽膀胱經的67個穴道清單



































































足太陽膀胱經的影片介紹
足太陽膀胱經相關文章資訊
本經常見之歸經中草藥單方
本經常見之歸經食物
本經常見之歸經中藥方劑
足太陽膀胱經的良導絡研究
【良導絡實症】 相關部位:腦,耳,眼,鼻,腦下垂體腺。實症抑制點:束骨穴。主要生理症狀:後頸酸痛,背痛,腰痛,足神經異常,坐骨神經痛,流淚,眼痛,腦病,頭暈,頭痛。
【良導絡虛症】 相關部位:腦,耳,眼,鼻,腦下垂體腺。虛症興奮點:至陰穴。主要生理症狀:後頸酸痛,背痛,腰痛,腳神經異常,坐骨神經痛,腳痛,痔,背部惡寒,小便多。
相關經脈、別絡與絡脈
足太陽膀胱經經脈
《靈樞·經脈》:「膀胱足太陽之脈,起於目內眥,上額,交巔;其支者,從巔至耳上角;其直者,從巔入絡腦」
足太陽膀胱經經脈起於兩眼內角,在此接納手太陽小腸經之氣,上行於督脈兩旁至顱百會穴兩旁。此分出顱內、顱外兩支:
- 顱外支:由顱頂向兩側下行至耳上角。
- 顱內支:由顱頂入顱腔,分布於腦。
「還出別下項,循肩髆內,挾脊,抵腰中,入循膂,絡腎,屬膀胱;其支者,從腰中下挾脊,貫臀,入膕中」
其主幹線下行於督脈兩旁至項,在枕骨下方又有一分支進入腦,並聯繫於腦後的絡脈。主幹線由項沿頸椎兩側下行至第一胸椎處,分為內外側兩支下行:
- 內側下行支:沿肩胛內側與脊柱間下行,抵達第二腰椎兩側,分支進入腹腔,分布於腎與膀胱。主支再從腰部繼續下行,經髂骨後下棘、坐骨結節,半腱肌與股二頭肌之間,達膕窩中央。
- 外側下行支:行於內側下行支的外側,經肩胛骨脊柱緣,直下臀部,經髂骨後上棘、大轉子關節背側、股二頭肌外側至膕窩外側,與內側下行支合二為一。
「其支者,從髆內左右,別下,貫胛,挾脊內,過髀樞,循髀外,從後廉,下合膕中,以下貫踹內,出外踝之後,循京骨,至小趾外側。」
從膕窩下行,經腓腸肌內側頭與外側頭之間,在腓腸肌的承山穴斜行於跟腱外側,下行經外踝後繞外踝下方,沿足外側面到達小趾的外側端,在此銜接足少陰腎經,與足少陰腎經經氣相溝通。
足太陽膀胱經絡脈
《靈樞·經脈》篇:「足太陽之別,名曰飛揚,去踝七寸,別走少陰。」
足太陽膀胱經的絡脈,起於外踝上7寸,足太陽膀胱經的「飛揚穴」。只分出一支,橫行穿過腓腸肌等肌肉,與其表裡經足少陰腎經相銜接,組成表裡經氣互相交流的通路。本絡脈只有一條分支,為十五絡中最短的一條絡脈。
足太陽膀胱經別絡
《靈樞·經別》:「足太陽之正,別入于膕中,其一道下尻五寸,別入于肛,屬於膀胱,散之腎,循膂,當心入散;直者,從膂上出於項,復屬於太陽,此為一經也。」
足太陽膀胱經別絡,從膕窩內膀胱經的內側線分支而出,上行至骶骨下緣,從肛門旁進入腹中,分支分布於膀胱和腎。
其主支在腹內沿脊椎上行穿過橫隔,分支分布於心臟。主支再沿脊椎上行,出頸後與足太陽膀胱經相銜接,構成了本經的聯絡線路。其分布加強了足太陽膀胱經與腎、膀胱和腦之間的聯繫,同時也構成心與腎之間的聯繫通路。
足太陽膀胱經與其他經脈不同,它不貫穿於胸腹腔中,而別絡卻貫穿於胸腔和腹腔,並與心臟發生聯繫。
皮部與經筋(肌肉筋膜)
原文:《靈樞.經筋》:「足太陽之筋,起於足小趾,上結于踝,邪上結于膝,其下循足外側,結于踵,上循跟,結於膕;其別者,結于腨外,上膕中內廉,與膕中并上結于臀,上挾脊上項;其支者,別入結于舌本;其直者,結于枕骨,上頭,下顏,結于鼻;其支者,為目上網,下結于頄;其支者,從腋后外廉結于肩髃;其支者,入腋下,上出缺盆,上結於完骨;其支者,出缺盆,邪上出于頄。其病小趾支跟腫痛,膕攣,脊反折,項筋急,肩不舉,腋支缺盆中紐痛,不可左右搖。治在燔鍼劫刺,以知為數,以痛為輸,名曰仲春痺也。」
足太陽經筋的經絡路徑
-
起始點:足小趾
- 分支:足太陽經筋由足小趾開始,分為主支和次支兩條路徑。
-
次支路徑
- 沿小趾背側向後上行,結於踝關節。
- 所屬肌肉:腓骨短肌、腓骨長肌、伸趾短肌。
- 從外踝沿下肢外側斜向上行,結於膝部。
- 所屬肌肉:腓骨長肌、腓骨短肌。
-
主支路徑
- 從小趾沿足外側向後行,結於足跟。
- 所屬肌肉:腓腸肌、腓骨短肌。
- 沿足跟上行,結於膕外側。
- 所屬肌肉:腓腸肌外側頭。
- 在腓腸肌的外側位置,分支上行至小腿後面,結於膕內側。
- 所屬肌肉:腓腸肌內側頭。
- 內外兩支在膕窩上方會合,沿大腿後面上行,結於臀部。
- 所屬肌肉:股二頭肌、半腱肌、半膜肌、臀大肌。
-
臀部至脊柱旁上行
- 從臀部向上行,沿著脊柱兩側上行至項部。
- 所屬肌肉:淺層有背闊肌、斜方肌等;深層有背棘肌、頭棘肌、頭半棘肌、頭夾肌等。
-
頸部分支
- 在頸部有一分支前行至舌根。
- 所屬肌肉:二腹肌後腹、舌肌。
-
主幹路徑
- 主幹繼續上行,結於枕骨。
- 所屬肌肉:頭夾肌、頭半棘肌。
- 從枕骨繼續上行至頭頂,再下行至前額,結於鼻部。
- 所屬肌肉:枕肌、帽狀腱膜、額肌。
- 分布至上眼瞼。
- 所屬肌肉:眼輪匝肌上部、上眼瞼肌。
-
鼻旁分支
- 從鼻部下行至鼻旁。
- 所屬肌肉:鼻肌、上唇方肌內側。
-
肩胛區分支
- 從背部肩胛下角分出兩條支路:
- 第一支:由腋後向外上方斜行,經肩胛結於肩峰關節。
- 所屬肌肉:斜方肌部分。
- 第二支:由腋後入腋下出腋前,斜行經胸部到鎖骨上窩(缺盆),再上行至耳後乳突。
- 所屬肌肉:背闊肌、胸大肌上半部、胸鎖乳突肌。
- 缺盆分支:從缺盆處再分出一支,斜行經面頰結於鼻旁。
- 所屬肌肉:頸闊肌前部、鼻肌鼻翼部、上唇方肌眶下部。
- 第一支:由腋後向外上方斜行,經肩胛結於肩峰關節。
- 從背部肩胛下角分出兩條支路:
足太陽經筋病候
- 受影響因素:風、溼、寒邪氣侵犯
- 症狀:
- 背腰肌肉疼痛
- 運動受限
- 髖關節不能屈
- 膝關節不能伸屈
- 經氣不暢時背腰強直
- 腓腸肌痙攣
經筋的時令病候
- 陰曆二月爲仲春,氣候爲太陽
- 易發生經氣不暢或閉塞,出現小足趾痙攣及足跟腫痛
- 膕窩部肌肉痙攣,背闊肌等肌痙攣發生角弓反張
- 項部、腰部、肩部肌肉痙攣時,肩不能上舉和左右擺動,上臂如扭傷一樣疼痛
- 治療:可用火針在壓痛點快速刺針,刺的深度要適中,以患者能忍受爲度
足太陽膀胱經的相關典籍
- 《靈樞.經脈》:膀胱足太陽之脈,起於目內眥,上額,交巔;其支者,從巔至耳上角;其直者,從巔入絡腦,還出別下項,循肩髆內,挾脊,抵腰中,入循膂,絡腎,屬膀胱;其支者,從腰中下挾脊,貫臀,入膕中;其支者,從髆內左右,別下,貫胛,挾脊內,過髀樞,循髀外,從後廉,下合膕中,以下貫踹內,出外踝之後,循京骨,至小趾外側。
- 《靈樞.經脈》:是動則病:沖頭痛,目似脫,項如拔,脊痛,腰似折,髀不可以曲,膕如結,踹如裂,是為踝厥。是主筋所生病者,痔、瘧、狂、癲疾、頭項痛,目黃、淚出,鼽衄,項、背、腰、尻、膕踹、腳皆痛,小趾不用。為此諸病,盛則寫之,虛則補之,熱則疾之,寒則留之,陷下則灸之,不盛不虛,以經取之。盛者,人迎大再倍於寸口,虛者,人迎反小於寸口也。
- 《靈樞.經筋》:足太陽之筋,起於足小趾,上結于踝,邪上結于膝,其下循足外側,結于踵,上循跟,結於膕;其別者,結于外,上膕中內廉,與膕中并上結于臀,上挾脊上項;其支者,別入結于舌本;其直者,結于枕骨,上頭,下顏,結于鼻;其支者,為目上網,下結于頄;其支者,從腋后外廉結于肩髃;其支者,入腋下,上出缺盆,上結於完骨;其支者,出缺盆,邪上出于頄。其病小趾支跟腫痛,膕攣,脊反折,項筋急,肩不舉,腋支缺盆中紐痛,不可左右搖。治在燔鍼劫刺,以知為數,以痛為輸,名曰仲春痺其病:小指(趾)支,跟腫痛,腘攣,脊反折,項筋急,肩不舉,腋支,缺盆中紐痛,不可左右搖。
- 《靈樞.經別》:足太陽之正,別入于膕中,其一道下尻五寸,別入于肛,屬於膀胱,散之腎,循膂,當心入散;直者,從膂上出於項,復屬於太陽,此為一經也。
- 《靈樞.經脈》:足太陽之別,名曰飛揚。去踝七寸,別走少陰。實則鼽窒,頭背痛;虛則鼽衄。取之所別也。